ӘЙЕЛ МЕН ЕРКЕКТІҢ МИЫ БІРДЕЙ МЕ?

Еркек пен әйелдің арасындағы айырмашылықты жұрттың бәрі жақсы біледі. Алайда «әйелдің шашы ұзын ақылы қысқа» деген қағиданы алға тартып, бүгінгі нәзік жандылары ешқандай да кемсіте алмайсыз. Тіпті олардың арасында билік бишігінде жуан жұдырықтылардан да мықты жұмыс істейтіндері жеткілікті. Соған қарамастан, арулардың ақылы ерлерге қарағанда, жан-жақты дамымағаны жиі сөз болуда.

Еркек пен әйелдің арасындағы айырмашылықты жұрттың бәрі жақсы біледі. Алайда «әйелдің шашы ұзын ақылы қысқа» деген қағиданы алға тартып, бүгінгі нәзік жандылары ешқандай да кемсіте алмайсыз. Тіпті олардың арасында билік бишігінде жуан жұдырықтылардан да мықты жұмыс істейтіндері жеткілікті. Соған қарамастан, арулардың ақылы ерлерге қарағанда, жан-жақты дамымағаны жиі сөз болуда.

Лондон университеті жанындағы колледждің нейробиологы Нейл Барджесстің айтуына қарағанда, ерлер кез келген сынақтан «сүрінбей» өтеді. Мәселен, оларды бейтаныс жерге апарып тастасаң, үйге қайтатын жолды тез табады екен. Ал осыған байланысты пікір білдірген Германиядағы Ульмс университетінің профессоры Маттиас Рип ерлер мен әйелдер ойлау кезінде мидың бірдей бөліктерін іске қоспайтындығын айтады. Зерттеушілер 12 еркек пен 12 әйелге лабринттен шығудың үш жолын іздеуді тапсырғанда, ерлер мидың сол жақ бөлігін көп пайдаланатыны белгілі болған. Нәтижесінде, олар әйелдерге қарағанда, сыртқа шығар жолды тез тапқан.
АҚШ-тағы Джон Хопкинс медицина университетінің ғалымдары компьютерлік тексеруден кейін «мырзалардың мықтылығы самай тұсындағы төменгі ми бөлігінің жақсы жұмыс істеуінен» деген шешімге келді. Ол «жер» көру және ақпаратты өңдеу, назар аударуды сараптан өткізуге жауап береді. Бұған қарап отырып, «әйел миының жетілген түрі тек ерлерде болады» деуге болмайды. Ерлердің миы нақты ғылымға бейімделсе, әйелдердің миы сөйлеу мәнерін қалыптастыруға күш салады.
Америкалық ғалымдар екі жыныстылардың миын екі бөлек қарастырады. Олар «адам миы генетикалық жағынан бірыңғай жетілмейді» деп есептейді. Сол себепті әйелдер өздерін ерлерден кем санап, «бостандыққа» ұмтылатын көрінеді. Канададағы Альберт университетінің зерттеушілер тобы да әйел мен еркектің миы бір-біріне сәйкес еместігін айтады. 23 ер-азамат пен 10 әйелге бір тапсырма беру кезінде, олар мәселені шешу үшін мидың түрлі бөлігін пайдаланатындығын растады. Ал ми бөліктерінің адамға психикалық жағынан қалай әсер ететіндігі тіпті қызық. Мысалы, мелодрама көру барысында әйелдер жылап-сықтап отырса, ерлер ұйықтап қалады. Көлікпен кетіп бара жатқанда, әлдебір жерді табу үшін ерлер жол бойындағы көрсеткіш тақталарына қараса, әйелдер жол картасын іздейді. Базарда әйелдер киімді ұзақ іздесе, ерлер үйге тез қайтады. Оңашада кездескен ер мен әйел екі түрлі ойлайды. Еркек тезірек ақжаулықтыны «төсекке атып ұрғысы» келсе, әйел «оқиға соңы қалай боларын» ойлап, кібіртіктейді. Мұның себеп-салдарын іздеген ғалымдар еркектердің миында ақпарат өңдейтін сұйық әйел миындағы сұйықтықтан 6 есе көптігін айтады. Есесіне, шүйкебастарда ұйымдастырушылық қабілетті арттыратын сұйық 10 есе көп. Бірақ екеуінің де бақытты болуы үшін жеке өмір сүргеннен «көп адаммен бірге адасқан» дұрыс.

Сілтеме: «Айқын» басылымы.